Zaburzenia odżywiania przede wszystkim kojarzą się nam z anoreksją i wychudzonymi nastolatkami, które z pełną premedytacją odmawiają jedzenia z powodu braku akceptacji własnego ciała. Jednak prawda o zaburzeniach odżywiania jest znacznie szersza i obejmuje więcej różnych zaburzeń, występujących u ludzi w różnym wieku. Przyjrzyjmy się bliżej ich typom i sprawdźmy, kiedy warto udać się po pomoc.
Czym dokładnie są zaburzenia odżywiania?
Do zaburzeń odżywiania zaliczamy wszelkiego rodzaju zmiany w odżywianiu (w poziomie łaknienia oraz w nawykach żywieniowych), które mają podłoże emocjonalne. Często zaburzenia odżywiania są wynikiem zaburzonych relacji społecznych, osądu samego siebie (w tym braku akceptacji własnego ciała) czy też przekonań i głębokich, choć nierzadko ukrywanych przed innymi emocji.
Jak rozpoznać, że dana osoba cierpi na zaburzenia odżywiania? Przede wszystkim, jeśli u kogoś z naszych bliskich zaobserwujemy nietypowe zachowania związane z jedzeniem, warto bliżej przyjrzeć się problemowi. Odróżnienie chwilowej diety czy też słabości do słodyczy od prawdziwych zaburzeń może zostać dokonane między innymi wówczas, gdy zachowania patologiczne okazują się silniejsze od woli pacjenta lub wręcz nie ma on świadomości, że dzieje się z nim coś złego. To standardowy obraz kliniczny: pacjenci zazwyczaj nie mają dystansu do siebie i nie potrafią sami w porę rozpoznać swoich patologicznych zachowań związanych z jedzeniem.
Najbardziej znane zaburzenia odżywiania
Istnieje wiele zaburzeń odżywiania, które mają różny objaw kliniczny. Wśród najlepiej poznanych znajdują się:
- anoreksja, czyli chorobliwe dążenie do zmniejszenia masy ciała, które doprowadza do poważnej niedowagi; jest związane z błędnym postrzeganiem i brakiem akceptacji własnego ciała;
- bulimia, w której występują epizody kompulsywnego objadania się, a potem poczucie wstydu, które sprzyja zachowaniom mającym zrekompensować ten epizod i prowadzącym do szybkiej utraty masy ciała;
- jedzenie kompulsywne (kompulsywne obżeranie się, uzależnienie od jedzenia), które polega na nadmiernym spożywaniu posiłków pomimo braku głodu, co występuje zazwyczaj pod wpływem stresu.
Na czym polega leczenie zaburzenia odżywiania?
Leczenie zaburzenia odżywiania zależy od tego, z jakim jego rodzajem mamy do czynienia i musi być ściśle dostosowane do stanu pacjenta. Wiele z tych zaburzeń wiąże się z innymi dolegliwościami, chorobami i zaburzeniami psychicznymi, na przykład z depresją. Często kluczowe jest więc kompleksowe leczenie wszystkich problemów psychicznych jednocześnie.
Zazwyczaj w zaburzeniach odżywiania konieczne jest wprowadzenie długotrwałej, intensywnej psychoterapii, która pomaga pacjentowi uporać się z przyczynami jego stanu. Jednocześnie niezbędne są leczenie farmakologiczne (czasem szpitalne) oraz dietetyczne pod ścisłą kontrolą lekarza, który decyduje o rodzaju i ilości jedzenia pacjenta.